Zeilersforum.nl - Home

Liebelei deel 2 - Van Quequen naar Valparaiso

Geschreven door Frankrijk, redactie door ilCigno

Gepubliceerd: 17 april 2018

Geschreven: 15 april 2018

Laatst bijgewerkt: 17 april 2018

Hits: 7988

Na mijn eerste artikel (hier) over hoe ik aanspoelde in Quequen (Argentinië) is het nu de hoogste tijd om te vertellen over het traject naar Valparaiso (Chili). De zee daar naartoe leidde me eerst via de zuidelijke Atlantische oceaan naar Vuurland, om op 17 februari 2017 en latitude 47 de Stille Oceaan voor het eerst te proeven.

Hier wil ik direct iets duidelijk maken. De identieke latitudes (breedtegraad) ten zuiden en ten noorden van de evenaar zijn qua weerbeeld niet vergelijkbaar. Dat komt enerzijds omdat de zuidpool veel kouder is dan de noordpool (met een gemiddelde jaartemperatuur van respectievelijk -50 en -18 graden Celcius) en anderzijds omdat er aan de zuidkant veel meer water is dan land. Oftewel, een noordelijke breedtegraad met een gematigd weerbeeld levert aan de zuidkant op eenzelfde breedtegraad veel extremer weer op.

De aankomst had dit keer gelukkig niets met aanspoelen te maken omdat ik inmiddels aardig wat bijgeleerd heb. En als inleiding wil ik die geleerde lessen graag met jullie delen. Het gaat dan vooral over zwaar weer technieken, ofschoon ook lichter weer aan bod komt. In mijn eerste artikel schreef ik nog dat stormachtig weer (40 knopen wind en meer) niet vaak voorkomt. Daarmee bedoelde ik dus niet de zuidelijke wateren. Het winderige feest wordt hier zelfs af en toe gevierd met vlaggetjes op de windveren (50 knopen wind) in de gribfile. Ofschoon ik dat feest grotendeels heb kunnen vermijden ben ik wel meerdere keren in 40 knopen wind terecht gekomen (wat mij betreft feestelijk genoeg 😊), waarbij mijn veel te grote Chileense gastenvlag feestelijk meewapperde.

Onderstaande zeiltechnieken zijn door mij gebruikt op mijn boot in specifieke omstandigheden. Daarmee is zeker niet gezegd dat ze algemeen geldig zijn. Iedere boot gedraagt zich nu eenmaal net een beetje anders. Ook wil ik benadrukken dat ik na acht jaar zeilervaring en iets van 40.000 NM nog steeds heel veel bijleer. En wellicht vinden de zeil'experts' dat ik de regels 'van goed zeilen' verkracht. Ik leer graag nog bij, dus reageer alsjeblieft. Maar laat ik nu eerst wegzeilen vanuit Quequen.

In mijn achterhoofd heb ik de raad van Albarro (de zeilgoeroe van de club in Quequen) om de genua vooral vanaf halve wind uit te bomen als er een zwak windje staat. Ja, precies aan de zelfde kant als het grootzeil. Wow, die had ik nog nooit eerder gehoord, en probeer het maar! Dit was een supertip! Oh, ja en ook: bij een héééél zwak windje en klapperende zeilen reef ik twee keer. De snelheid gaat dan nog verder naar beneden, maar het klapperen is wel zo goed als over.

Reven met de kop in de wind heb ik de afgelopen jaren al niet meer gedaan. Ongeacht de koers, blijf ik die koers varen tijdens het reven. Alleen de grootschoot wat losser of vaster zetten. Aan de wind is gemakkelijk, maar zelfs als voor de wind het grootzeil tegen de zalingen aangedrukt is kan er gereefd worden, door simpelweg even een hulplijntje vanaf het zeil naar de winch te zetten, en je draait het zeil zo naar beneden (ofschoon ik dan wel de grootschoot wat verder aanhaal om schade aan de zeilen te voorkomen).

Inmiddels zeil ik richting Valparaiso met zo'n 25 -30 knopen wind in de rug, en een deininghoogte van circa drie meter. De boot wordt bestuurd door de windvaan van Mr. Vee. Met alleen een kleine stormfok op is de snelheid van de boot zo'n zes knopen, op zich prima. Maar m'n NOAA (zie voetnoot 1) weerbericht vertelt me dat een stukje verderop de wind met 40 knopen waait en de deininghoogte vijf meter is. Dit lijkt het moment om de boot af te remmen. De Jordan Series Drogue is te heftig, dan zou ik achteruit gaan. Maar ik heb ook nog een kleine parachute aan boord. Die maar eens uitgegooid. Dat gaat gemakkelijk, met ca. 40 m lijn en dankzij een ca. 4 kg verzwaring met een stukje ankerketting blijft die parachute mooi onder water. De snelheid gaat terug naar drie knopen. Perfect! Ik kan de Mr. Vee zelfs ontkoppelen en de boot blijft keurig rechtuit varen. Dat is ook handig als ik ooit mijn roer verlies! Ik speel nog wat met de lijn naar de parachute, door die lijn meer naar stuurboord of bakboord te trekken kan ik de koers zelfs enigszins aanpassen naar mijn eigen wens.

Goed, hoogste tijd om in zwaar weer terecht te komen. In mijn zeilassortiment zitten een trysail en stormfok, die gaan er standaard op bij 35 knopen wind. Mijn angst voor zoveel wind heeft plaatsgemaakt voor puur genieten! Simpelweg de twee postzegels (het stormfok is 4 m2 en het trysail 2,5 m2 ) strak erop, de helmstok stevig vastsjorren aan lei, en de boot blijft netjes onder een hoek van circa 60 graden aan de wind varen, waarbij de snelheid bij 40 knopen wind een knoop of 3 is. Handig is ook dat je gewoon kunt gaan slapen, zodra de storm wat luwt draait de boot zich in de wind en weet je dat het tijd is om weer actief te worden.

Trouwens, nog even over dat trysail, dat is met die 2,5 m2 echt piepklein. Het zou niet misstaan op een Optimistje. Voorheen zeilde ik met 30 knopen wind, voor de wind met 3 keer gereefd grootzeil (6,2 m2) en het stormfok (4m2) strak aan. Dat zorgde ervoor dat de boot erg ging gieren, zowel op de autopilot (daar heb ik in een eerder verslag over geschreven) als op de windvaan. En tegenwoordig gaat dus al snel het trysail erop. Samen met de strakke stormfok, zorgt dat ervoor dat de boot prima bestuurbaar blijft, zonder te gaan gieren. Ofschoon bij hele hoge deining de boot wel een behoorlijke zigzag koers wil varen, maar dat is toch heel wat ander dan teruggaan naar halve wind.

 foto 1 - stormzeilen

En als er één ding is dat ik de afgelopen jaren geleerd heb, is het dat 'ZEIL VERMINDEREN' bijna letterlijk met hoofdletters op mn voorhoofd geprint staat. Elke keer opnieuw merk ik na het reven dat de bootsnelheid niet drastisch vermindert, maar dat het comfort met sprongen omhoog gaat. Los daarvan is het ook nog eens het behoud van je zeilen. Het cliché 'bij twijfel reven' is voor mij geen twijfel meer.

Oh ja, over de deining. Alhoewel ik nog steeds geen bal begrijp van de zes verschillende soorten deining die de NOAA in z'n weersvoorspellingen meelevert, zijn er een paar dingen die ik wel begrijp. Toen ik op de zuidelijke Atlantische Oceaan voer bleef de deininghoogte meestal beperkt tot een meter of drie, doordat de wind steeds aflandig is. De deining op de Stille Oceaan (ik praat nog steeds over het zuidelijke gedeelte) is veel heftiger. Vooral in ondiep water, met een diepte van minder dan 100 meter, is de deining niet alleen hoog maar ook kort. Daarom vaar ik het liefst in dieper water, want al is de deining dan hoog (vijf meter is redelijk normaal hier), hij is echter veel langer gerekt en het risico van overslaande golven is daarom ook veel kleiner. Daartoe vaar ik overwegend minimaal 20 mijl uit de kust. Dat levert zeker hier in de Chileense wateren nog een bijkomend voordeel op, met de standaard westerwind is de veiligheidsmarge groter. Want ook het cliché 'het grootste gevaar is het land' onderschrijf ik graag.

Het grappige is dat we veelal over wind- en bootsnelheid praten om te bepalen wanneer we reven, maar eigenlijk is de deining misschien nog wel meer de bepalende factor. Want evenredig met toenemen van de deininghoogte moet de bootsnelheid naar beneden om gecontroleerd te kunnen blijven zeilen.

Goed, tot zover deze inleiding, want ik wil natuurlijk ook iets vertellen over de reis. Ofschoon .... in het topic 'Grote verhalen - Wereldreis Frankrijk op de Liebelei' heeft ilCigno namens mij al het een en ander gepost. Hieronder geef ik dat verhaal in het kort en in een aangepaste versie weer, om te beginnen waar ik geëindigd ben, in Valparaiso. Een stad die in 2010 door een aardbeving en vervolgens in 2015 door een tsunami getroffen werd. Met name de kustlijn laat duidelijk de sporen daarvan zien in de vorm van compleet vernielde bouwwerken, en ofschoon er al veel gedaan is blijft de kustlijn gedomineerd worden door hijskranen, bouwwerken en nog veel kapot beton. Graffiti is daarbij de nationale hobby lijkt het en ofschoon de stad opgesierd is door vele graffiti-kunst, is er ook veel oerlelijke graffiti.

foto 2, 3 - Valparaiso

De zeilclub 'Puerto Deportivo Baron' ligt midden tussen al dit lelijks, maar het is wel een gezellige club met veel activiteiten en prima gelegen voor mij als toerist.

Dit is ook de plek waar mijn zeilmaatje van de afgelopen paar maanden, Juan Pedro, weer van boord ging. Laat ik daar een paar woorden aan wijden. Het was voor mij de eerste keer dat ik niet alleen zeilde vanwege het feit dat het bezeilen van de wateren rond Vuurland erg bewerkelijk zou zijn. Bewerkelijk in de zin van elke dag ankeren met lange lijnen naar de kant, en door de continue tegenwind ook een behoorlijk intensieve zeiltocht. Bijkomend voordeel van deze Argentijnse opstapper, waar ik al eerder in Quequen een paar weken mee was opgetrokken, was dat ik mijn Spaans flink kon verbeteren. Iets anders spreekt Juan Pedro gewoon niet! Daarnaast was hij ook nog eens een prima kok, dus ik had niks te klagen. Zeker ook niet omdat hij zich prima aanpaste aan de omstandigheden aan boord. Toch zal ik niet snel opnieuw een opstapper meenemen. Deze reis om de wereld ben ik begonnen om overal de mensen te leren kennen en de cultuur te ontdekken. En daar wringt wat mij betreft een beetje de schoen, want als ik alleen ben maak ik redelijk gemakkelijk contact met vreemden. Met zijn tweeën lukt dat net even wat lastiger.

Er gingen een dag of zeven zeilen overheen om vanaf Puerto Montt in Valparaiso aan te komen. Een redelijk gemakkelijke zeiltocht, met eigenlijk alleen maar wind in de rug in wisselende snelheden. In een eerder draadje schreef ik over binnenkomend water via de schroefas. De vetkoorden had ik voor deze trip wat verder aangedraaid en dat had het prima resultaat dat er haast geen water meer binnenkwam.

De voorafgaande tocht naar Puerto Montt was een stuk lastiger. We moesten daartoe de Golfo de Penas oversteken en dat is een gemeen ding. Door de continue westenwind die daar heerst heeft de deining de gehele lengte van de Stille Oceaan om zich tot een monsterachtig geheel te ontwikkelen. En natuurlijk moesten we net daar een storm overwinnen. Om dat goed te laten gaan paste ik de techniek toe van stormzeilen op en helmstok aan lei. Ik genoot er van om te zien hoe voorbeeldig de boot zich gedroeg.

Puerto Montt bereikten we vanaf Puerto Eden. Een piepklein dorpje met wat vissers, die trouwens aan het vertrekken zijn vanwege de 'maree rojo' (red tide). Dit is een dodelijke bacterie die zich met name in mossels nestelt. Lullig genoeg ben je als je die eet binnen 24 uur dood, zonder dat er iets tegen te doen is. Gelukkig zijn de centolla's niet aangetast.

foto 4 - centolla

Deze reusachtige krab, die haast te lekker is om waar te zijn, wordt door heel Vuurland heen gevangen met een soort grote kooien om vervolgens op het bord van onder andere deze zeiler te belanden 😉.

Maar het mooiste deel van deze reis, en waar het allemaal om begonnen was, was om vanaf Puerto Williams (het zuidelijkste stadje van Chili en van de wereld) dwars door de wateren van Vuurland te gaan. De plaatjes in mijn hoofd zijn nog even levendig als de eerste dag, wat een waanzinnige omgeving. Logischerwijs woont hier geen hond want het is echt alleen maar slecht weer, maar dat maakt het allemaal zo ongerept. En dat samen met het enorme aantal gletsjers geeft je netvlies continue blije prikkels. Nergens anders op de wereld zijn er zoveel bij elkaar te vinden.

foto 5 - voor anker bij Vuurland

De toeristische ervaring laat ik hierbij, want in mijn topic in de grote verhalen staat ook al het een en ander.

Maar nu over wat er allemaal niet goed ging en wat er kapot ging. Als m'n handschrift beter leesbaar was zou ik hier een foto van de lijst plaatsen. Alles, maar dan ook alles wat kapot kan, doet verwoede pogingen in dit klimaat om dat te laten lukken. Alles wat elektisch of electronisch is kun je maar het beste in plastic verpakt (en met een paar handjes rijst erbij of zo) op een veilige plek wegstoppen. In mijn geval sneuvelde onder andere de Simrad TP32 stuurautomaat, de 1000 watt omvormer, de radio en de navigatieverlichting. Maar ik moet het Roozeboos nageven, het natte geweld bleek de apparatuur voor satellietcommunicatie niet te deren.
Wat ook heel gebleven is is mijn kajak. Ofschoon ik ook over een bijboot, compleet met buitenboordmotor beschik (gestouwd in de bakskist), gebruik ik eigenlijk alleen de kajak om me vanaf de boot naar het land en weer terug te brengen. Elke keer verbaas ik me weer over de snelheid waarmee ik peddel, het gemak waarmee ik hem aan boord til en vooral over de capaciteit om spulletjes te vervoeren. Bijvoorbeeld voor zeven maanden eten is met de kajak aan boord gebracht! Het is de Tribord Itiwit 2 van Decathlon. Deze heeft een beschermende mantel die ervoor zorgt dat UV geen invloed heeft op de opblaasgedeeltes. Wat mij betreft een aanrader!

foto 6 - kajak

Pas in Valaparaiso kon de boot ook binnen weer opdrogen, maar wat duurt dat ontiegelijk lang voordat het vocht er echt uit is. Eén voordeeltje van dat koude water is dat het onderwaterschip eruit ziet alsof de boot net het water in is gegaan, terwijl dat toch echt alweer een half jaar geleden was. Qua onderhoud heb ik geprobeerd continue extra alert te zijn. Of het nu de zeilen betrof, of schavielende lijnen, of slijtage van de windvaan, oxydatie achter de schakelpanelen, noem maar op. Ik denk dat die extra aandacht zijn vruchten afgeworpen heeft, al werd het Juan Pedro af en toe teveel hoe serieus ik daarmee bezig was. Feit is, dat in geringe tijd de boot nu weer vaarklaar is voor de oversteek van de Stille Oceaan.

In Argentinie had ik al geleerd, dat hoewel het een allemachtig groot land is er maar één plek is waar je onderdelen kunt kopen en dat is Buenos Aires. In Chili geldt precies hetzelfde alleen heet het daar Santiago. Gelukkig zijn de medezeilers erg behulpzaam. Zo gebeurde het dat ik dringend verlegen zat om een zonnepaneel (de mijne was ik in een storm verloren). In Puerto Montt kwam de Chileense zeiler Alejandro belangeloos een 80 watt zonnepaneel bij me brengen. Op mijn vraag naar de prijs werd heftig afwijzend gereageerd. Er was geen sprake van dat ik hem daarvoor betaalde. Daarbij wil ik wel nog aangeven dat de taal van het land spreken een enorm voordeel is. Het verbaast me echt enorm hoeveel zeilers ik tegenkom die alleen hun eigen taal en een beetje Engels spreken. Het maakt de ervaring zoveel rijker als je kunt communiceren, dus voor alle vertrekkers heb ik het dringende advies daar hard aan te werken. In mijn geval heeft de LOI cursus Spaans waar ik vanaf Kaap Verdie op de boot mee begonnen ben z'n vruchten afgeworpen. En het gelukje van een Spaanstalige opstapper was natuurlijk helemaal perfect. Voor Franstalig Polynesie later in deze reis heb ik geen probleem want die taal spreek ik, dankzij het feit dat ik al 16 jaar in Frankrijk woon, vloeiend.

Op 25 maart 2017 vertrok ik voor een 7 maanden durende reis langs bewoonde en onbewoonde eilandjes op weg naar Nieuw Zeeland. Dit gedeelte van de reis beschrijf ik in een volgend artikel.

Frank.

Voetnoot 1. Dankzij mn satellietverbinding beschik ik over gribfiles en vooral ook heeft mn vriend Geert-Emo een weerbericht-opvraag programma geschreven waarmee ik op ieder moment de meest aktuele voorspelling van het weer op mijn positie, of een willekeurige andere positie kan opvragen. De gegevens daarvan komen o.a. bij NOAA vandaan, en na een behoorlijk aantal weerproviders te hebben uitgeprobeerd is dit wat mij betreft de nauwkeurigste voorspelling die je kunt krijgen. Mocht je daar meer over willen weten, dan moet je me maar even mailen via de website www  liebelei  nl